rusçada pasiva ne demek?

Rusçada Edilgen Çatı (Пассивный залог)

Rusçada edilgen çatı, eylemin öznesinin eylemi gerçekleştiren değil, eylemden etkilenen olduğu durumlarda kullanılır. Edilgen çatının oluşumu ve kullanımı, Türkçedeki edilgen yapıya benzerlikler gösterir.

Oluşumu:

Rusçada edilgen çatının temel oluşum yöntemleri şunlardır:

  1. -ся Eki (возвратные глаголы в пассивном значении): Fiilin sonuna "-ся" ekinin eklenmesiyle oluşturulur. Bu, en yaygın edilgen yapı oluşturma yöntemidir.

    • Örnek: Дом строится. (Ev inşa ediliyor.) - Burada "строится" fiili edilgen anlamdadır.
  2. Kısa Sıfatlar (краткие причастия): Fiilden türetilen kısa sıfatların kullanılmasıyla oluşturulur. Genellikle geçmiş zaman anlamı taşır.

    • Örnek: Работа выполнена. (İş tamamlandı.) - "выполнена" fiili kısa sıfattır ve edilgen anlamdadır.
  3. Yardımcı Fiillerle Oluşturulan Yapılar: "Быть" (olmak) yardımcı fiili ve fiilden türetilen edilgen ortaç (страдательное причастие) kullanılarak oluşturulur. Bu yapı, daha resmi ve vurgulu durumlarda tercih edilir.

    • Örnek: Дом был построен строителями. (Ev inşaatçılar tarafından inşa edildi.)

Kullanımı:

Edilgen çatı, aşağıdaki durumlarda sıklıkla kullanılır:

  • Eylemi yapanın (fail) bilinmediği veya önemsiz olduğu durumlarda:

    • Örnek: Книга была написана. (Kitap yazıldı.) - Kimin yazdığı önemli değil, yazılma eylemi vurgulanıyor.
  • Eylemden etkilenen nesnenin (meful) vurgulanmak istendiği durumlarda:

    • Örnek: Город был разрушен землетрясением. (Şehir depremle yıkıldı.) - Şehrin yıkılması ön planda.
  • Resmi veya bilimsel metinlerde: Edilgen yapı, nesnelliği ve tarafsızlığı vurgulamak için kullanılır.

Önemli Notlar:

  • "-ся" ekinin kullanıldığı edilgen yapılar genellikle eylemi yapanı belirtmez. Eylemi yapanı belirtmek için "кем/чем" (kim tarafından/ne tarafından) edatları kullanılır.

  • Edilgen yapıların kullanımı, Rusçada aktif yapıya göre daha az yaygındır. Ancak, belirli bağlamlarda ve durumlarda sıklıkla kullanılır.

İlgili kavramlar: